Luo (volk)

Die Luo (Luo: Joluo of Jonagi/Onagi, enkelvoud Jaluo, Jaonagi of Joramogi/Nyikwaramogi, letterlik: "Ramogi se erfgename") is 'n Nilo-Sahariese etniese groep inheems aan westelike Kenia, noordelike Uganda, en die Marastreek van noordelike Tanzanië. Hulle behoort tot 'n groter groep van etnies-linguisties verwante Luo-volke wat in Suid-Soedan, suidwestelike Ethiopië, noordoostelike Uganda, suidwestelike Kenia en noordoostelike Tanzanië bly. Die Luo is die vierde grootste etniese groep (11%) in Kenia, ná Kikuyu (17,2%), Luhya (13,8%) en Kalenjin (12,9%). Beide Luo en Kikuyu het die grootste deel van politieke mag in die eerste jare ná Kenia se onafhanklikheid in 1963 geërf. Die Luo-bevolking is in 1994 op 2 185 000 geskat en volgens die 2010-sensus op 3,4 miljoen. Dié getal is egter deur baie Luos in twyfel getrek omdat 'n beduidende aantal mense wat vroeër as Luo beskou is as Suba getel is (in beide Kenia en Tanzanië). Die Suba is op sowat 300 000 geskat, maar hulle is heeltemal geassimileerde Luo volgens kultuur, naam, taal en politieke oriëntasie en as gevolg van 'n sterk ondertrouery en interaksie is hulle lewensuitkyk min of meer dieselfde. Die Luo voel ook dat hul totale bevolking nog altyd afgeskaal is deur opeenvolgende sensusse van die Keniaanse regering in 'n poging om die sterk Luo-politieke stem te demp. Voorbeeld-sensusse wat deur deskundiges deurgevoer is skat die totale hedendaagse Keniaanse Luo-bevolking op sowat 5 miljoen. Die Tanzaniese Luo-bevolking is in 2001 op sowat 1,1 miljoen en in 2010 op sowat 1,9 miljoen beraam. Die belangrikste Luo-lewensbestaan is vissery, landbou en pastorale veeteelt. Buite Luoland stel die Luo 'n beduidende deel van Oos-Afrika se intellektuele en opgeleide arbeidsmag in verskillende beroepe. Ander lede werk in Oos-Afrika as huurdervissers, kleinboere en stedelike werkers. Hulle besig Dholuo, wat tot die Wes-Nilotiese tak van die Nilo-Sahariese tale behoort en deur ander Luo-volke soos Lango, Acholi, Adhola en Alur (almal in Uganda, dele van Suid-Soedan en oostelike Kongo) gepraat word, as moedertaal. Die vier golwe van Luo-migrasie was hoofsaaklik die vier Luo-sprekende groepe (Lwoo), veral Acholi en Padhola. Dholuo, soos in Kenia gebesig, word as toepaslik en standaard Luo beskou omdat dit eienskappe van al die ander Lwoo-tale bevat. Volgens skattings besit Dholuo 'n leksikale 90%-ooreenkoms met Lep Alur (Alur-taal), 83% met Lep Achol (Acholi-taal), 81% met Lango, 93% met Dhopadhola (Padhola-taal), 74% met Anuak en 69% met Jurchol (Luwo) en Dhi-Pari (Pari). Ten spyte van 'n gemeensame etniese oorsprong word hulle egter as tale op hul eie reg beskou wat deur taalverskuiwing weens beweging in die geografiese ruimte ontwikkel het. Die Luo het verskeie musiekstyle soos Benga, Ohangla, Dodo, Nyatiti, Orutu en Otenga ontwikkel.